Η καθιέρωση της μικτής γεωργοκτηνοτροφικής οικονομίας και της μόνιμης εγκατάστασης αναδεικνύει νέους ρόλους για τα δύο φύλα. Μέσα σ’ αυτές τις νέες συνθήκες ο ρόλος της γυναίκας ενισχύεται, όχι μόνο σε επίπεδο αρμοδιοτήτων αλλά και συμβολισμών.

Η θεμελιώδης συμβολή της γυναίκας στο κεφάλαιο "αναπαραγωγή" συντελεί στη γονιμική σημασιοδότηση του γυναικείου φύλου. Η έμφαση στη γονιμική υπόσταση της γυναίκας είναι ιδιαίτερα εμφανής στα νεολιθικά ειδώλια, που παριστάνουν γυναίκες σε όρθια ή καθιστή στάση με τονισμένα τα ανατομικά χαρακτηριστικά της αναπαραγωγής. Ο οικιακός τόπος ανεύρεσής τους (σε εστίες και αποθηκευτικούς χώρους) υπογραμμίζει μάλιστα και μία άλλη διάσταση του γυναικείου φύλου, τη στενή του σχέση με τα ζητήματα που αφορούν τη διαχείριση του οίκου. Λόγω δηλαδή του ενεργού ρόλου των γυναικών στη διαχείριση του οίκου, αλλά και του οικιακού χαρακτήρα της παραγωγής, η γονιμική αυτή υπόσταση της γυναίκας συνδέεται εννοιολογικά με τα οικιακά συμφραζόμενα και τις επιδιώξεις του οίκου που αφορούν την επιβίωσή του. Έτσι, σε μία τόσο πρώιμης μορφής κοινωνική οργάνωση, όπως είναι η κοινωνία της Nεολιθικής εποχής, όπου η θρησκεία αφορά περισσότερο την εύνοια των φυσικών δυνάμεων και τη λατρεία των μυθικών προγόνων παρά τη λατρεία προσωποποιημένων θεοτήτων, η γυναίκα αναδεικνύεται σε αρχέτυπο στο οποίο συμπυκνώνονται συμβολικά πολλές από τις μεταφυσικές δυνάμεις που προστατεύουν τη γεωργία και την εξασφάλιση της ευημερίας του νεολιθικού νοικοκυριού-οίκου.

Υπό το πρίσμα των ανωτέρω συλλογισμών, μπορεί να διατυπωθεί η άποψη ότι οι νεολιθικές κοινωνίες ήταν γυναικοκεντρικές, χωρίς ο χαρακτηρισμός όμως να υπολανθάνει ότι η εξουσία ανήκε στις γυναίκες. Ο τονισμός δηλαδή της γυναικείας φύσης στο συμβολικό σύστημα αξιών των νεολιθικών ανθρώπων δε θα πρέπει να ερμηνευθεί ως απόρροια της εξουσιαστικής θέσης της γυναίκας αλλά ως αποτέλεσμα της αναγνώρισης της ρυθμιστικής δύναμης που υπολανθάνει στη γυναικεία υπόσταση και η οποία συνέβαλλε στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και εξασφάλιζε την επιβίωση της κοινότητας και του συνόλου.